Minerał (fr. minéral, od gal. mina „kopalnia”) – pierwiastek lub związek chemiczny będący normalnie ciałem krystalicznym, którego struktura ukształtowała się w toku procesów geologicznych.
Do minerałów nie zalicza się mineraloidów – substancji bezpostaciowych o jednorodnej strukturze chemicznej, powstałych w wyniku zniszczenia struktury krystalicznej minerału pod wpływem promieniowania oraz rtęci.
Za minerał nie jest też uznawana ropa naftowa i jej niekrystaliczne pochodne. Minerałem nie jest woda w stanie ciekłym (natomiast lód jest minerałem). Do minerałów nie zalicza się substancji pochodzenia biologicznego, o ile pod wpływem procesów geologicznych nie uległy przekształceniu w substancje krystaliczne (np. fosforyty powstałe z organizmów morskich).
Za minerały nie są uznawane „minerały syntetyczne”, otrzymywane sztucznie w laboratoriach lub zakładach przemysłowych. Do najczęściej produkowanych syntetyków należą: ałunit, chalkantyt, syntetyczny korund, cyrkonia, lopezyt oraz diament syntetyczny.
Minerałami nie są sole mineralne rozpuszczone w wodzie (woda mineralna) lub obecne w pożywieniu, czy w parafarmaceutykach.
Dawniejsze definicje do minerałów zaliczały wszystkie substancje i ich roztwory stałe powstałe w wyniku procesów geologicznych, bez względu na postać i fazę.
Najpospolitszym minerałem na Ziemi jest bridgmanit.
