Jednostka pływająca – pojęcie szersze w stosunku do statku wodnego. Jest to każda konstrukcja zdolna do samodzielnego unoszenia się na powierzchni wody lub do czasowego przebywania pod jej powierzchnią, z napędem własnym ewentualnie cudzym (holowana lub pchana), lub też zakotwiczona na stałe, o jednym lub wielu z niżej wymienionych przeznaczeń:
badawcze – np. batyskaf, łódź głębinowa, statek badawczy
komunikacyjne – np. most pontonowy
magazynowe lub bytowe – np. hulk, botel
militarne – np. okręt, łódź saperska (rozpoznawcza, desantowa)
przemysłowe – np. platforma wiertnicza, statek-przetwórnia, młyn pływający